Günün Astronomi Görseli 6 Ocak 2021
Mars üzerindeki bu kum tepeleri neden çizgili? Kimse emin değil. Bu görüntü, Mars’taki Kunowsky Krateri içinde bulunan, yakın zamanda MRO’nun HiRISE kamerası tarafından fotoğraflanan çizgili kumulları gösteriyor. Pek çok Mars kumulunun düz olmayan biçimde karbondioksit (kuru buz) buzuyla kaplı olduğu, aydınlık ve karanlık bölge desenleri oluşturduğu biliniyor. Karbondioksit erimiyor, ama süblimleşerek doğrudan gaza dönüşüyor. Karbondioksit aynı zamanda, katı haldeyken bile bir sera maddesi, bu yüzden buzun altında ısıyı hapsedebilir ve tabandan yukarı doğru süblimleşip gayzer benzeri püskürmelere yol açabilir. Mars ilkbaharında bu püskürmeler, daha koyu renkli kumun açığa çıktığı, buzlardan arınan bölgelerin oluşturduğu bir desene sebep olabilir. Bu görüntü ise havanın soğuklaştığı Mars sonbaharında alındı, bu da çizgileri özellikle kafa karıştırıcı hale getiriyor. Kuramlardan birisi, bunların buzlarda gece-gündüz döngüsünün parçası olarak zayıf püskürmeler ya da termal gerilimden dolayı oluşan kırıklardan kaynaklandığını söylüyor, ama araştırmalar devam ediyor. Bu kum tepelerini ve diğerlerini daha fazla Mars mevsiminde izlemek, gizemi çözmek için daha fazla ipucu sağlayabilir.
Görsel: HiRISE, MRO, LPL (U. Arizona), NASA; Görüntü İşleme: Włodek Głażewski;
Metin: Alex R. Howe (NASA/USRA, Reader’s History of SciFi Podcast)
Yazarlar & Editörler: Robert Nemiroff (MTU) & Jerry Bonnell (UMCP)
NASA yetkilisi: Phillip Newman Özel haklara tabidir.
NASA Web Gizlilik Politikası ve Önemli Bildirimler
Bir ASD at NASA / GSFC
& Michigan Tech. U. hizmetidir.
