Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü’nden astronom Mesut Yılmaz’ın başında olduğu bir ekip, Dünya’dan yaklaşık 210 ışık yılı uzaktaki HD 208897 adlı K0 türü bir dev yıldızın etrafında dönen Jüpiter büyüklüğünde yeni bir gezegen keşfetti. Keşif Tübitak Ulusal Gözlemevi’ndeki (TUG) 1.5 metrelik Rus-Türk ortak teleskobu RTT150 ve Okayama Astrofizik Gözlemevi’nde (OAO) bulunan 1.88 metrelik teleskop ile yapılan gözlemlerle gerçekleştirildi. Çalışma da yine Türk, Rus ve Japon bilim insanlarının işbirliği ile yürütüldü.
Ekip gezegen oluşumu ve evrimi hakkında bilgimizi arttırmak adına 10 yıldan uzun süredir evrimleşmiş G-K türü yıldızlar etrafında gezegen arıyor. 2007 yılında OAO’nun gezegen arama programının bir parçası olarak TUG’daki teleskop ile orta kütleli yıldızların etrafında gezegen arama çalışmaları başladı. Araştırma için HIPPARCOS veri tabanından 50 adet G-K türü yıldız seçildi ve Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi tarafından fotometrik gözlemleri yapıldı. Daha sonra bu aday yıldızlar arasından seçilen HD 208897’nin detaylı Doppler analizleri yapıldı.
Astronomy & Astrophysics’te yayınlanan çalışmaya göre, HD 208897’nin çapı Güneş’in yaklaşık 5 katı ve 1.25 güneş kütlesinde. Yıldızın yörüngesinde bulunan gezegen, normalde bu türden yıldızların etrafında döndüğü bilinen gezegenlere göre nispeten düşük bir kütleye sahip. Gezegen, metal zengini olan ve kızıl dev evresinin ilk aşamalarında bulunan yıldızından yaklaşık 1 AB (astronomi birimi) mesafede, 353 günlük bir periyotta ve neredeyse dairesel bir yörüngede dönüyor.
Bu aynı zamanda TUG Doppler taramasında yapılan ilk gezegen keşfi. Bu gezegenin keşfedilmesinde kullanılan radyal hız yöntemi, Doppler kayması gözlemleriyle ötegezegenlerin aranmasında yaygın olarak kullanılan bir yöntem. Bugüne kadar çeşitli yöntemler kullanılarak keşfedilen 3,500 kadar ötegezegenden 640 tanesi bu teknik ile bulundu.
HD 208897 sisteminin en önemli özelliklerinden birisi de yıldızın kütlesi. Orta kütleli yıldızlar Güneş’ten daha fazla kütleye sahip olan yıldızlardır (tipik olarak 1.3 ile 5.0 güneş kütlesi). Ama 208897 bu tipik değerden daha küçük bir kütleye sahip. Bu tip yıldızların çevresinde bu özellikler sahip gezegenler oldukça nadir. Ama araştırmacılara göre bu keşif, uzun süreli gözlemlerle GK devlerinin etrafında bile böylesi küçük kütleli gezegenlerin tespit edilebileceğini gösteriyor.
Her yeni ötegezegen keşfi, yalnızca gezegen oluşumuna dair genel bir resim oluşturmamıza değil, aynı zamanda yıldız evriminin gezegen sistemlerini nasıl etkilediğini de anlamamıza yardımcı oluyor. Özellikle de orta kütleli yıldızların etrafında oluşan gezegenler büyük öneme sahip. Orta kütleli yıldızlar, Güneş benzeri yıldızlara kıyasla daha büyük gezegenimsi disklere sahip olma eğilimindeler ve daha kısa evrimsel zaman aralıklarına sahipler.
