Güneşimiz tarafından devamlı olarak yayınlanan görünür ışık ve sıcaklıkla birlikte Dünya’ya doğru akan bütün bir X-ışını ve morötesi radyasyonu tayfı da geliyor. Yeni bir CubeSat -görevlerde düşük maliyetli bir platform sağlayan bir minyatür uydu- şimdi uzayda, şu ana kadar çok nadiren incelenen belirli bir X-ışını türünü gözlemliyor.
Bu video, 21 Temmuz 2016’da meydana gelen düşük yoğunluklu Güneş patlamasına dair MinXSS verileri ve NASA’nın Güneş Dinamikleri Gözlemevi (SDO) görselleri kullanılarak oluşturuldu. Grafikte, patlama öncesi seviyeler kırmızıyla gösteriliyor, sarı çizgi ise gerçek zamanlı patlama spektrumunu gösteriyor. MinXSS, Güneş üzerindeki aktif bir bölgeden bir Güneş maddesi ilmeği yükseldiğinde ve parlak bir şekilde ışıdığında, karşılık gelen SDO görsellerinde görülebilen Güneş patlaması sırasında enerjinin ve parlaklığın arttığını gördü. Bilim insanları bir patlama sırasında Güneş patlaması maddelerinin sıcaklığı, yoğunluğu ve miktarını belirlemek için bu parlama ölçümlerini kullanıyor. (Video: NASA’s Goddard Space Flight Center/LASP/MinXSS/SDO/Joy Ng)
9 Haziran 2016’da, NASA tarafından fonlanan, ekmek dilimi büyüklüğündeki Minyatür X-ışın Güneş Spektrometresi, yani MinXSS CubeSat yumuşak X-ışınlarıyla ilgili verileri toplayarak bilim operasyonlarına başladı. 21 Temmuz 2016’da gerçekleşen düşük yoğunluklu güneş patlamasını (güneş parlaması) görmek için yukarıdaki videoyu izleyin. Parlamanın görüntüleri NASA’nın Güneş Dinamikleri Gözlemevi tarafından yakalandı, sağda görülen MinXSS verileri ise CubeSat tarafından parlamadan önce ve parlama sırasında Dünya’ya yakın uzayda gözlenen yumuşak X-ışınlarını gösteriyor.
Her bir Güneş radyasyonu türü, Güneş parlamalarının altında yatan fiziğe dair eşsiz bilgiler taşıyor. Bu veriler, tamamı parlamaların nasıl evrimleştiği ve Güneş’in atmosferini ısıttığını belirlemek için kritik faktörler olan güneş parlaması maddelerinin sıcaklığı, yoğunluğu ve miktarını ortaya koyuyor. En nihayetinde Güneş fışkırmaları Dünya’nın üst atmosferine çarpar; Güneş’ten gelen X-ışınları GPS’e, radyo ve diğer iletişim sinyallerine karışarak Dünya’ya yakın uzayda düzensizliklere yol açabilir. MinXSS’in gözlemlediği X-ışınları sınıfı, üst atmosferin iyonosfer olarak adlandırılan bölümündeki etkileri açısından özellikle önemlidir.
Bu video Güneş atmosferinin ne kadar dinamik hale gelebileceğini gösteriyor ve MinXSS’in zayıf parlamaları bile gözleyebilecek kadar hassas olduğunu ortaya koyuyor. Bu gözlemler, uzay aracı Mayıs 2016’da Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan bırakıldıktan sonra başlayan ve şimdiden genel başarı kriterlerini karşılayan altı aylık görevin hedeflerini örnekliyor. MinXSS, baş araştırmacı Tom Woods’un yönetimi altında Colorado Üniversitesi tarafından kontrol ediliyor.
