Pluto, Yeni Ufukların dikiz aynasında artık görünmez olunca, küçük uzay sondası yolunu yeni hedef Kuiper kuşağına çevirdi. 2014 MU69 Cod yarımadasını ancak kaplayacak büyüklükte ve şu anda Yeni Ufuklara Satürn’ün Güneş’e olan mesafesi kadar uzaklıkta.
Bu mesafeye uzak bile denmez. Hal böyle iken, Yer merkezli komuta merkezindeki yönlendiriciler uzay aracını çarpışma bölgesinden geçirmeleri gerekmekte. En son bugün yapılacak yörünge manevralarından biri ile MU69 rotasında Yeni Ufuklar üç buçuk milyon kilometrelik bir yarıktan geçirilecek.
Frederic Pelletier Yeni Ufukların MU69’a ulaştırılmasından yetkili olan kişi. Kendisi KinetX Havacılık Uzay‘da gezegenler arası rotacı, yörünge ilerlemesinde bir uzman (bir yığın metali uzay boşluğunda bir kayadan başka bir kayaya gitmesinde rehberlik eden disiplin). Pelletier, “Hem MU69 hem de Yeni Ufukların yörüngelerini anlamak ve konumlarını ve zamanlarını belirlemek için Newton denklemleri gibi bir çok konuyu içeriyor.” diyor.
Uzay araçları henüz bir kaç aylık mesafede iken, Nisan’da Yeni Ufuklar’ın daha Pluto’yla randevusundan önceki durumu gibi, mühendisler uzay aracının kendi kameralarının sağladığı görüntüler ile rotayı belirleyebiliyorlardı. Hedef görüş alanında ise yönlendirmek kolay oluyor. Fakat MU69 bu durumdan çok uzak. Bu durumdaki astronomik uzaklıklarda mühendisler Dünya yörüngeli teleskoplarca elde edilen hız ve yörünge parametrelerine güvenmektedirler.
Pelletier “Astroidin nerede olduğunu belirlerken Hubble Uzay Teleskobu’u astronomisini kullanıyoruz.”diyor. Ardalan yıldızları yönlendiriciler için MU69’un hangi doğrultuda ne hızla gittiğine dair bir referans oluşturuyor. GPS olmadan önce denizcilerin yön belirleme mantığı ile aynı.
Fakat Pelletier’in takımı için tek sorun Kuiper kuşağı hedefini görüntülemek değil. Yeni Ufukları’ın kendisi de Hubble’ın takip etmesi için çok küçük bir nesne. Bunun yerine bilim insanları yer merkezli Derin Uzay Ağı (Deep Space Network) denen antenler ile uzay aracı arasındaki radyo sinyallerini kullanarak, uzay aracının konumunun tahmin edilmesi için Güneş ve Dünya’ya göre aralarında bir üçgen oluşturuyorlar. Yeni Ufukların mühendisleri bu tahminleri, ünlü cüce gezegen gibi, bilinen diğer uzay nesnelerinin yanında geçerken doğruluyorlar. Pelletier, “Yeni Ufuklar nerede olduğunu, özellikle Pluto’dan sonra çok daha iyi anladık.” diyor.
Pluto’yu geçtikten sonraki üç ayda Yeni Ufuklar neredeyse bir astronomi birimi, 149.6 milyon km yani yaklaşık Yer ile Güneş arası mesafe yol katetti. Hâlâ 15 AB uzaklıkta olan asıl hedef MU69’a giderken 5.630.000 km’lik bu kısımda dört düzeltme ateşlemesi yapıldı.
Mühendisler bu toplam düzeltmeyi her biri 25 dakika süren ve şimdiye kadar ekibin yaptığı en uzun sürede, dört ateşlemeye eşit paylaştırdılar. Büyük ihtimalle tüm düzeltmeyi tek seferde yapsalardı da yine her şey tamam olacaktı ama Pelletier, “ateşlemeleri bu şekilde açtığınızda her zaman bir şeylerin bozulma riski vardır.” diyor ve ekliyor, “gemide bir şeylerin ters gitmesi riskini istemiyoruz.” Daha MU69’dan çok uzakta olduklarından dolayı bu düzeltme için gereken sürenin lüksünü yaşadılar.
Her ateşleme periyodundan son Yeni Ufuklar Dünya’ya telemetri bilgilerini gönderiyor ve Pelletier ve arkadaşları işlemlerini kontrol ediyorlar. Veriler ayrıca NASA’daki yönlendiriciler tarafından bağımsız olarak ne kadar iyi çözümlendikleri yeniden kontrol ediliyor. Yeni Ufuklar ilk üç ateşleme aralarında üç gün zaman geçti ve yaklaşık 2.300.000 km yolculuk etti. üçüncü ve dördüncü ateşlemeler arasında takım bir hafta gibi bir süre bekledi ve Yeni Ufuklar bu sürede 9.000.000 km yol aldı.
Pelletier, “Üçüncü ve dördüncü arasında daha fazla zaman geçmesine müsade ettik ki başarma gücünü inceleyelim ve gerekli düzeltmeleri yapabilelim,” diyor. Fakat o ve takımı her ilk üç ateşlemede her şeyi o kadar iyi hesaplamıştı ki 2 Kasım’daki ateşleme yapılmadan önce hesaplamalarda herhangi bir düzeltme yapmadan bırakmışlardı. Pelletier, “Bu gerçekten çok şaşırtıcı,” diyor.
Bu kadar doğru hesaplamalara rağmen Pelletier, takımın hedeften 480.000 km’den fazla saptığını tahmin ediyor. 2016 yılı kış ile yaz arasındaki bir zamanda MU69!un Hubble gözlemlerine dayanarak daha fazla düzeltme yapmayı umuyor.
2018’in ikinci yarısında Yeni Ufuklar MU69’u kendi küçük gözleri ile ilk defa görüntüleyebilecek. Yeni Ufuklar ve Hubble’ın birleştirilmiş görselleri Yer’deki yönlendirme ekibine, son hesaplamaları yapabilmeleri için uzaktaki dünyanın stereoskopik bir görüntüsünü sağlayacak. Pelletier, “Şu anda Dünya’dan baktığımızda tek gözle baktığımızı düşünün,” diyor. “Yeni Ufuklar’ın 2018’deki görüşü ile ikinci gözümüzü elde edeceğiz ve bu şey tam olarak nerede daha iyi bilebileceğiz.”
Sonrasında optik yönlendirmeye geçecekler ve Yeni Ufukları, insan oğlunun ve robotlarının şimdiye kadar ulaşabildiği en uzak noktadaki dünyaya doğrultabilecekler.
NICK STOCKTON’ın Wired üzerindeki makalesinden Türkçe’ye çevrilmiştir.
Kaynak: How NASA Is Steering New Horizons Toward a Tiny Space Rock in the Kuiper Belt | WIRED
